SAİT FAİK ABASIYANIK’IN KÜÇÜREK (KISA) ÖYKÜSÜ “BEN VE ONLAR”IN ROLAND BARTHES’İN S/Z ADLI ESERİNDE YER ALAN “SEMANTİK KOD” BAKIMINDAN YENİDEN OKUMA DENEMESİ

SAİT FAİK ABASIYANIK’IN KÜÇÜREK (KISA) ÖYKÜSÜ “BEN VE ONLAR”IN ROLAND BARTHES’İN S/Z ADLI ESERİNDE YER ALAN “SEMANTİK KOD” BAKIMINDAN YENİDEN OKUMA DENEMESİ

SAYAR, Elif

Öykü, kendine ait özellikleriyle, yeni yorumlara açık ve derin boşluklar taşıyan bir anlatı türüdür. Bu çalışma, öykünün bu derin boşluklarında, imgesel ve semantik unsurlarla satır aralarını yeniden okuma denemesidir. Bu çalışmada Sait Faik Abasıyanık’ın “Ben ve Onlar” adlı kısa öyküsünün taşıdığı anlam yükü, Roland Barthes’in S/Z adlı eserindeki beş koddan ( 1. Deneyin Sesi ( Özgür seçim edimleri)EYL.2. Kişinin Sesi (Anlambirimcikler)ANL. 3. Bilimin Sesi (Ekinsel düzgüler)GÖN. 4. Gerçeğin Sesi (yorumlar)YOR. 5. Simgenin Sesi (Karşısav) SİM.), birisi olan “Kişinin Sesi /Semantik Kod” bakımından yeniden okunmuştur. Değerlendirmede, Sait Faik Abasıyanık’ın kısa öykülerinden biri olan “Ben ve Onlar”ı seçilmesinin nedeni, dünya edebiyatında “short short story” veya “flash fiction” gibi adlandırmalarla bilinen, Küçürek (kısa) öykü tarzında olmasıdır. Ramazan Kaplan’a göre yüz sözcüğü geçmeyen bu anlatılar beş yüz sayfalık bir romanda, anlatılmak isteneni birkaç tümceyle anlatır. Hızlı iletişim çağında, her şeyin parçalanıp küçüldüğü, dost sohbetleriyle saatlerce süren sofraların yerini, kısa sürede tüketilen Fast- Food’un alması, özlem sözcüklerinin sayfalarca sürdüğü mektupların yerini ise birkaç harfe sıkıştırılarak yazılan kısa mesajların aldığı, tüketim çağında yaşayan insanın, günün yirmi dört saatinin bir dakikasına sığdırabileceği bu öyküler, çağın bir aynası gibidir. Yoruma açık ve yananlam öğelerinin fazlasıyla bulunduğu bu öyküler, “Semantik Kod” bakımından incelemeye değerdir. Metni temel olarak yazınsal yapıttan ayıran, onu estetik bir ürün değil, anlam aktarıcı bir kılgı, olarak gören Barthes, S/Z adlı eserinde, metni anlambirimlere ayırarak incelemiştir. Bu çalışmada, Anlambilimin gönderme yaptığı yananlam veya anlambirimcikler, Roland Barthes’in izlediği yöntem dâhilinde bir sözcük veya sözcükler dizisi ile belirtilip, ANL. kısaltmasıyla gösterilmiştir. Seçilen öykü metninin çoğulluğu ise anlambirimciklerin çeşitli şekillerde yorumlanmasına olanak sağlamıştır. Anlam derinliği olan bu öykülerde, herkesin kendinden bir şeyler bulması mümkündür. Bu makalede, yaşam mücadelesi içinde, ait olmadığı bir ortamdan çıkmaya çalışan bir aydının, içsel mücadelesi açıklanmaya çalışılmıştır. Toplum yaşamından aile yaşamına doğru perspektif bir yapıda aktarılan bu öykü çalışması, toplumsallıktan bireyselliğe uzanan bir yolculuk niteliğindedir.

Article
PeerReviewed

ISSN 2303-582X

International Burch University

2014-05-23

2731