Balkan Savaşı Hikâyelerinden Yansıyan Çocuk ve Kadınlar

Balkan Savaşı Hikâyelerinden Yansıyan Çocuk ve Kadınlar

BÜYÜKSAVAŞ KURAN, Şeyma

Osmanlı hâkimiyetinde iken huzur içinde yaşamalarına rağmen Sırp, Bulgar, Rum, Arnavut ve Karadağlılar, milliyetçilik akımının yayılması ve bazı büyük devletlerin kışkırtmasıyla farklı zamanlarda Osmanlı’ya karşı ayaklanırlar, savaş açarlar. Bu süreçte 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı ve 1912-1913 Balkan Savaşları ile Balkanlar Osmanlı’dan kopar. Bu kopuş sırasında yaşanan savaşlarda eli silah tutan Türk ve Müslüman erkekler vatanlarını, namuslarını kurtarmak amacıyla cephelere koşarken arkalarında savunmasız yaşlılar, analar, hamile taze gelinler ve her yaştan çocuk bırakmak zorunda kalmışlardır. Erkekler savaşta bin türlü vahşetin içinde şehitliğe ererken arkada açlık, korku ve gözyaşıyla bıraktıkları kişiler, asırların görmediği soykırımı ve sürgünü yaşarlar. Balkan Savaşları sırasında yaşanan bu olaylar belli başlı yönleriyle tarihin kanlı ve tozlu sayfalarında yerlerini alırken edebiyat da bu yaşananları fert düzeyinde bir taraftan ve daha çok da şiirle, diğer taraftan da hikâye ve romanla dile getirmekte, bu insanlık dramını nesilden nesile anlatmaya devam etmektedir. Bu çalışmada, Balkan Savaşı yıllarında kaleme alınmış hikâyeler, cephe gerisinde kalan çocuk ve kadınların durumları açısından ele alınacaktır. Yüzyıllar boyunca savaşın en çirkin yüzüne maruz kalan kadın ve çocukların Balkan Savaşındaki durumları, o döneme ait hikâyeler yardımıyla resmedilecektir. 1908-1918 yılları arasında kaleme alınan bu hikâyelerin bazılarında; babaları, eşleri ya da oğulları savaşa gittikten sonra yurtlarında kalan kadın ve çocukların yaşadıkları binbir çeşit eziyet ve yok edilme konu edilmektedir. Yine bu kadın ve çocuklardan yurtlarından kopup Anadolu’ya sığınmak üzere sürgün yolculuğuna çıkan ya da Anadolu’ya ulaşmayı başarabilenlerin de ölüm, korku, açlık ve kimsesizlik uçurumunda kayboldukları dile getirilmektedir. Annesini, kardeşlerini korumak zorunda kalan on üç yaşında çocuk erkekler, Anadolu’ya geldiklerinde çeşitli sebeplerle hayal kırıklıkları yaşayan göçmen hanımlara da yine bu sayfalarda tesadüf edilmektedir.

Conference or Workshop Item
PeerReviewed

2009-06

432